Μουσική Πληροφόρηση
Ορχήστρα: Με τον όρο ορχήστρα εννοούμε ένα μεγάλο σύνολο εκτελεστών οργάνων κατανεμημένων σε ομάδες. Ανάλογα με τη σύσταση τους διακρίνουμε τις ορχήστρες σε: συμφωνικές, δωματίου, εγχόρδων, πνευστών, χάλκινων και σύμφωνα με τη λειτουργικότητά τους σε: λυρικής, εκκλησιαστικής, ραδιοφωνίας κ.τλ.
Όργανα: Μια σύγχρονη μεγάλη ορχήστρα απαρτίζεται από τις εξής ομάδες οργάνων:
- Έγχορδα: βιολιά (α΄και β΄), βιόλες, βιολοντσέλα, κοντραμπάσσα
- Ξύλινα πνευστά: πίκκολο, φλάουτα (3), όμποε (3), αγγλικό κόρνο, κλαρινέττα (3), κλαρινέττο μπάσσο, φαγκότα (3), κόντρα φαγκότο
- Χάλκινα πνευστά: κόρνα (6), τρομπέτες (4), τρομπόνια (4), τούμπα
- Κρουστά: τύμπανα, μεγάλο και μικρό ταμπούρο, πιατίνια, τρίγωνο, ξυλόφωνο, γκλόκενσπιλ, γκογκ, κ.ά.
- Κατά περίπτωση: 'Αρπες (2), πιάνο, σαξόφωνο, εκκλησιαστικό όργανο
Η κατηγοριοποίηση αυτή δεν είναι αυστηρή. Ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε έργου μπορεί να προστεθεί μια ομάδα ή και να αφαιρεθεί κάποια άλλη. Περισσότερα: http://www.classical-orchestra.gr/ και http://sfrang.com/selides/musorg/Instrum02.htm
Ιστορικά στοιχεία: Ορχήστρα στην Αρχαία Ελλάδα ήταν το μέρος του θεάτρου όπου εμφανιζόταν ο χορός. Στον Μεσαίωνα ο όρος δεν χρησιμοποιείται καθόλου καθώς κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής υπάρχουν μόνο μικρά οργανικά σύνολα. Στα μέσα του 17ου αιώνα εμφανίζεται η Μπαρόκ ορχήστρα η οποία δίνει κυρίαρχο ρόλο στον ήχο των εγχόρδων. Ο μαέστρος διευθύνει το σύνολο από το τσέμπαλο.
Η κλασσική ορχήστρα εξελίσσεται κατά το 2ο μισό του 18ου αιώνα στο Παρίσι και το Μάνχαιμ. Ο χαρακτηριστικός ήχος της συνίσταται στην 4φωνη ομάδα εγχόρδων και τα διπλά ξύλινα πνευστά. Προς το τέλος του 18ου αιώνα προστίθενται και άλλα όργανα (Beethoven) και ουσιαστικά αποκτά τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Κατά το 19ο αιώνα η μεγάλη συμφωνική ορχήστρα αναπτύσσεται σημαντικά, αρχικά με τον Wagner ο οποίος χρησιμοποιεί ιδιαίτερα τα χάλκινα πνευστά, και καταλήγει με τον Schonberg να έχει πάνω από 100 εκτελεστές. Τον 20ο αιώνα εμπλουτίζεται η ομάδα των κρουστών.
Σήμερα η μορφή της ορχήστρας ποικίλλει ανάλογα με την επιθυμία του συνθέτη, συμπεριλαμβάνοντας ηλεκτρόφωνα και μαγνητοταινίες.
Ελληνικές Ορχήστρες
Μεγάλες Ορχήστρες
Αθήνα - Θεσσαλονίκη
- Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
- Ορχήστρα Εθνικής Λυρικής σκηνής
- Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης
- Ορχήστρα των Xρωμάτων
- Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ
- Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ
- Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής
- Συμφωνική Oρχήστρα Δήμου Θεσσαλονίκης
- Συμφωνική Oρχήστρα Δήμου Αθηναίων
- Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων (ΑΣΟΝ)
- Συμφωνική Ορχήστρα Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης
- Συμφωνική Ορχήστρα Νέων "Δημήτρης Μητρόπουλος"
- Ελληνοτουρκική Ορχήστρα Νέων και εδώ
- Συμφωνική ορχήστρα Α.Π.Θ.
- Ορχήστρα Δωματίου ΤΜΣ Παν/μίου Αθηνών και Ιονίου Παν/μίου
Περιφερειακές συμφωνικές ορχήστρες
- Ορχήστρα Πατρών (ιστορικό) (μόνο έγχορδα)
- Συμφωνική Ορχήστρα Βόλου
- Συμφωνική Ορχήστρα Δημοτικού Ωδείου Λάρισας
- Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Κερκυραίων
- Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Καλαμαριάς
- Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Χαλκιδαίων (δωματίου)
- Sinfonietta Ορχήστρα Δωματίου Δήμου Χανίων
- Κρητική Συμφωνική Ορχήστρα & Κρητική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων
- Δημοτική Πειραματική Συμφωνική Ορχήστρα Ρεθύμνης
- Ορχήστρα Εγχόρδων Δήμου Ηρακλείου
- Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Ιωαννίνων
- Συμφωνική Ορχήστρα Τσακάλωφ
Επίσης λειτουργουν μαθητικές συμφωνικές ορχήστρες Μουσικών Γυμνασίων (Σερρών, Παλλήνης, Δράμας, Άρτας, Βόλου, Ιλίου, Πειραιά κ.α.), του Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης, και διφόρων Ωδείων.
Μικρά σύνολα που ονομάζονται ορχήστρες