Skip to main content.
ΕΝΤΕΧΝΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Νεότερα ελληνικά τραγούδια

Έντεχνο τραγούδι

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1950, όπου το λαϊκό τραγούδι είχε πλέον διαμορφωθεί και βάδιζε παράλληλα με το ελαφρό τραγούδι, δυο συνθέτες οι Μάνος Χατζιδάκις (Ξάνθη 1925 – Αθήνα 1994)Ο Μάνος ΧατζιδάκιςΟ Μάνος Χατζιδάκις στο BroadwayΜάνος Χατζιδάκις – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου «Είμ’ αϊτός χωρίς φτερά» [1961]. Τραγουδά ο Γρηγόρης ΜπιθικώτσηςΑπόσπασμα από την ταινία του Αλέκου Σακελάριου «Λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο» (1955) σε μουσική Μάνου ΧατζιδάκιΜάνος Χατζιδάκις - Μιχάλης Κακογιάννης «Ο μήνας έχει δεκατρείς». Απόσπασμα από την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα» (1955)Μάνος Χατζιδάκις «Κάπου υπάρχει η αγάπη μου». Απόσπασμα από την ταινία «Ραντεβού στην Κέρκυρα» [1960]. Τραγουδά η Νάνα ΜούσχουρηΜάνος Χατζιδάκις - Γιώργος Εμιρζάς «Ιλισός». Απόσπασμα από την ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Ο δράκος» (1956)και Μίκης Θεοδωράκης (Χίος 1925) «Ο Μίκης Θεοδωράκης ενώ δίνει συνέντευξη στην ελληνική υπηρεσία του BBC το 1958» «Ο Μίκης Θεοδωράκης το 1960» Μίκης Θεοδωράκης – Δημήτρης Χριστοδούλου «Είναι μεγάλος ο καημός» [1961]. Τραγουδά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης Μίκης Θεοδωράκης «Η Μαργαρίτα η Μαργαρώ» και «Η Κοκκινιά» - Απόσπασμα από συναυλία στην Αθήνα το 1962. Τραγουδούν Γρηγόρης Μπιθικώτσης και Μαίρη Λίντα έχοντας πλέον ωριμάσει συνθετικά έκαναν αισθητή την παρουσία τους. Κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν ότι επηρεάζονταν από τη δυτική λόγια μουσική που είχαν και οι δυο σπουδάσει, αλλά και από τη λαϊκή μουσική, την οποία ερευνούσαν και προσάρμοζαν στις συνθέσεις τους. Η Μελίνα Μερκούρη και ο Μάνος Χατζιδάκις παρουσιάζουν τον «Κυρ Αντώνη» [1961] στο γαλλικό κοινό. Τραγουδά ο συνθέτης Χαρακτηριστική ήταν η διάλεξη για το ρεμπέτικο τραγούδι, που έδωσε στην Αθήνα το 1949 ο Χατζιδάκις, τονίζοντας την σημαντική καλλιτεχνική ποιότητα των ρεμπέτικων τραγουδιών, τα οποία την εποχή εκείνη αποτελούσαν αντικείμενο περιφρόνησης από τους περισσότερους έλληνες διανοούμενους και καλλιτέχνες, όπως και από τη μεγαλύτερη μερίδα της κοινωνίας.

Οι δυο αυτοί συνθέτες για πρώτη φορά, παντρεύοντας τη δυτική με την ελληνική λαϊκή μουσική, μελοποίησαν όχι μόνο στίχους γραμμένους ειδικά για τον σκοπό αυτό, αλλά και ποιήματα καταξιωμένων ποιητών όπως των Γιώργου Σεφέρη   «Ο Γιώργος Σεφέρης στην απονομή του Νόμπελ» Μίκης Θεοδωράκης – Γιώργος Σεφέρης «Τώρα που θα φύγεις» [1968]. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη , Οδυσσέα Ελύτη  «Ο Οδυσσέας Ελύτης» Μάνος Χατζιδάκις – Οδυσσέας Ελύτης «Με την πρώτη σταγόνα της βροχής» [1972]. Τραγουδά ο Δημήτρης Ψαριανός Μίκης Θεοδωράκης – Οδυσσέας Ελύτης «Μαρίνα» [1963]. Τραγουδά η Ντόρα Γιαννακοπούλου Μίκης Θεοδωράκης - Οδυσσέας Ελύτης «Της αγάπης αίματα» [1965]. Απόσπασμα από συναυλία στην Αθήνα το 1977. Τραγουδά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης Νίκου Γκάτσου  «Ο Μάνος Χατζιδάκις με τον Νίκο Γκάτσο» Μάνος Χατζιδάκις – Νίκος Γκάτσος «Μικρή Ραλλού» [1971]. Τραγουδά ο Μανόλης Μητσιάς Μίκης Θεοδωράκης – Νίκος Γκάτσος «Στράτα τη στράτα» [1964]. Τραγουδά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης Μάνος Χατζιδάκις - Νίκος Γκάτσος «Χάρτινο το φεγγαράκι» [1958]. Τραγουδά η Μελίνα Μερκούρη  Τάσου Λειβαδίτη  «Ο Τάσος Λειβαδίτης» Μίκης Θεοδωράκης – Τάσος Λειβαδίτης «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» (1960]. Τραγουδά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης , Ιάκωβου Καμπανέλλη «Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης», Μάνος Χατζιδάκις – Ιάκωβος Καμπανέλλης «Στην ποταμιά σωπαίνει το κανόνι» [1960]. Τραγουδά ο Λάκης Παπάς Μίκης Θεοδωράκης – Ιάκωβος Καμπανέλλης «Στρώσε το στρώμα σου» [1963]. Τραγουδά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης Μίκης Θεοδωράκης - Ιάκωβος Καμπανέλλης «Άσμα ασμάτων» [1965]. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη Γιάννη Ρίτσου   «Ο Γιάννης Ρίτσος» Μίκης Θεοδωράκης - Γιάννης Ρίτσος «Επιτάφιος» [1958]. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη κ.ά. Εισήγαγαν έτσι μια νέα κοινωνική προβληματική στο ελληνικό τραγούδι, το οποίο μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε ως κυρίαρχα θέματα τον έρωτα, τη διασκέδαση και το κρασί. Με δεδομένη τη μουσική ικανότητα των δυο συνθετών, τα τραγούδια αυτά έγιναν τόσο μεγάλες επιτυχίες, ώστε ο λόγος όλων αυτών των σημαντικών ποιητών, να φθάσει να τραγουδιέται από τα χείλη λαϊκών ανθρώπων στις ταβέρνες και τις γειτονιές. Χαρακτηριστική ήταν η έκπληξη του Γιώργου Σεφέρη «Ο Γιώργος Σεφέρης παραλαμβάνει το βραβείο Νόμπελ» όταν, ερχόμενος στην Αθήνα από το Λονδίνο που υπηρετούσε ως πρέσβης, πήγε σε μια ταβέρνα με τον Θεοδωράκη, όπου άκουσε να τραγουδιέται από το σύνολο των θαμώνων «Η Άρνηση» (Στο Περιγιάλι το κρυφό) Μίκης Θεοδωράκης - Γιώργος Σεφέρης «Άρνηση» [1960]. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη Η απήχηση της μουσικής των Χατζιδάκι και Θεοδωράκη δεν περιορίσθηκε μόνο στα στενά ελληνικά όρια, αλλά έγινε διεθνής, με επιτυχίες που μεταφράστηκαν σε αρκετές γλώσσες και τραγουδήθηκαν παγκοσμίως. Ο λόγος γίνεται φυσικά, μεταξύ άλλων, για τον ιστορικό «Ζορμπά» του Μίκη Θεοδωράκη από την ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη  Η σκηνή του τέλους από την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Αλέξης Ζορμπάς» [1964] σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και για τα θρυλικά «Παιδιά του Πειραιά» από την ταινία του Ζυλ Ντασσέν «Ποτέ την Κυριακή». «Η Μελίνα Μερκούρη στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» Μάνος Χατζιδάκις «Τα παιδιά του Πειραιά» - Απόσπασμα από την ταινία του Ζυλ Ντασσέν «Ποτέ την Κυριακή» [1961] Έτσι διαμορφώθηκε ένα νέο είδος τραγουδιού το λεγόμενο «έντεχνο». Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960, για να διαφοροποιήσει το συγκεκριμένο είδος τραγουδιού από τα υπόλοιπα.

Η νέα αυτή τάση ακολουθήθηκε και από πολλούς άλλους συνθέτες όπως:

Το έντεχνο τραγούδι, προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες, συνεχίζει να καλλιεργείται μέχρι σήμερα.

Το νέο κύμα

Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960 άνθησε και το νέο κύμα. Ο όρος αυτός είναι ακριβής μετάφραση του αντίστοιχου γαλλικού που χαρακτηρίζει το ομώνυμο κίνημα (nouvelle vague) που επικράτησε στον γαλλικό κινηματογράφο και στο γαλλικό τραγούδι στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Το νέο κύμα χαρακτηρίστηκε από τρυφερά τραγούδια, αρκετά συχνά στη μορφή της μπαλάντας, που εκτελούνταν από λίγα όργανα ή ακόμα συνηθέστερα από μια κιθάρα και μια φωνή Ηλέκτρα Παπακώστα - Άκος Δασκαλόπουλος «Να διώξω τα σύννεφα» [1967]. Τραγουδά η Καίτη Χωματά. Τα τραγούδια αυτά σημείωσαν μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 1960 αλλά και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970 όπου το νέο κύμα παρήκμασε. Τραγουδήθηκαν σε συγκεκριμένους μουσικούς χώρους, τις λεγόμενες μπουάτ (boite στα γαλλικά σημαίνει κουτί). Το όνομα υποδήλωνε το μέγεθος του χώρου που συνήθως ήταν αρκετά μικρό. Οι τραγουδιστές κάθονταν κοντά ή και ανάμεσα στον κόσμο, συχνά συνόδευαν τη φωνή τους παίζοντας οι ίδιοι κιθάρα και προέτρεπαν τους θαμώνες να τραγουδήσουν μαζί τους σαν μια μεγάλη παρέα.

Τα τραγούδια του νέου κύματος τραγουδήθηκαν κυρίως από τη νεολαία της εποχής και υπηρετήθηκαν από συνθέτες και τραγουδιστές όπως

Διονύσης Σαββόπουλος  «Ο Διονύσης Σαββόπουλος στα στούντιο της Lyra κατά τη διάρκεια ηχογράφησης» http://www.lyra.gr/Files/savopoulos-web.JPG Διονύσης Σαββόπουλος «Η Συννεφούλα» [1966]. Τραγουδά ο συνθέτης Διονύσης Σαββόπουλος «Μια η άνοιξη» [1966]. Τραγουδά ο συνθέτης.

Αρλέτα «Η Αρλέτα» Γιάννης Σπανός - Γιώργος Παπαστεφάνου «Μια φορά θυμάμαι». Τραγουδά η Αρλέτα

Γιάννης Σπανός  «Ο Γιάννης Σπανός» Γιάννης Σπανός - Κώστας Κωτούλας «Μαυρομαλούσα κοπελιά». Απόσπασμα από την ταινία «Σκιές στην άμμο» (1970). Τραγουδούν ο Μιχάλης Βιολάρης και η Καίτη Χωματά Γιάννης Σπανός - Σωτήρης Σκίπης «Άσπρα καράβια» [1967]. Τραγουδούν η Καίτη Χωματά και ο Μιχάλης Βιολάρης Γιάννης Σπανός - Γιώργος Παπαστεφάνου «Κι αν σ’ αγαπώ δεν σ’ ορίζω». Τραγουδά ο Γιάννης Πουλόπουλος

Λάκης Παππάς, Γιώργος Ζωγράφος κ.ά.

Πολιτικό τραγούδι

Η σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας σημαδεύτηκε από έντονα πολιτικά πάθη και μεγάλες κοινωνικές αντιπαραθέσεις. Η άνοδος (1967) Η δικτατορία εγκαθιδρύεται. Ακούγεται ο παραληρηματικός λόγος του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου ενώ αστυνομοκρατία και στρατοκρατία επικρατεί στους δρόμους της Αθήνας και η πτώση (1974) της στρατιωτικής δικτατορίας Η εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, οδήγησε στην πτώση της στρατιωτικής χούντας όξυνε τα φαινόμενα αυτά. Αυτό είχε ως συνέπεια τη δημιουργία μιας νέας τάσης που ονομάστηκε «πολιτικό τραγούδι». Περιλάμβανε τραγούδια που ήταν γραμμένα στη λογική και στο ύφος του έντεχνου τραγουδιού αλλά με έντονα τα στοιχεία της πολιτικής αμφισβήτησης και της κοινωνικής κριτικής. Δημιουργήθηκε από μουσικούς και ποιητές ενταγμένους στους κόλπους της ελληνικής αριστεράς και είχε ως κύριους αποδέκτες τον κόσμο που την πλαισίωνε.

Η μεγάλη έκρηξη του πολιτικού τραγουδιού έγινε μετά την πτώση της δικτατορίας όπου γήπεδα γέμιζαν ασφυκτικά από κόσμο που τραγουδούσε τραγούδια του είδους αυτού μαζί με τους τραγουδιστές, διακηρύσσοντας με τον τρόπο αυτό την πρόσφατα αποκτημένη ελευθερία του λόγου. Το πολιτικό τραγούδι παρήκμασε και έπαψε να υπάρχει στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Υπηρετήθηκε από τους Μίκη Θεοδωράκη «Ενθουσιασμός για την επάνοδο του Μίκη Θεοδωράκη μετά την πτώση της δικτατορίας» «Ο Μίκης Θεοδωράκης σε συναυλία στο γήπεδο Καραϊσκάκη το 1974», «Ο Μίκης Θεοδωράκης σε συναυλία στο γήπεδο του Παναθηναϊκού το 1976» Μίκης Θεοδωράκης – Brendan Behan «Το γελαστό παιδί» [1961]. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη Μίκης Θεοδωράκης – Αλέκος Παναγούλης «Οι πρώτοι νεκροί» [1971]. Τραγουδά ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης και Τάσος Λειβαδίτης «Μάνα μου και παναγιά» [1961]. Τραγουδά ο Γιώργος Νταλάρας Μίκης Θεοδωράκης «Το σφαγείο» [1968]. Τραγουδά ο Αντώνης Καλογιάννης σε συναυλία το 1974 Μίκης Θεοδωράκης και Brendan Behan «Ποιος δε μιλά για τη Λαμπρή» [1961]. Τραγουδά η Μαρία Φαραντούρη σε συναυλία το 1974 Μίκης Θεοδωράκης «Μην ξεχνάς τον Ωρωπό» [1970]. Τραγουδά ο συνθέτης σε συναυλία το 1974 που ήταν ο κύριος εισηγητής του ήδη από τη δεκαετία του 1960,

Θάνο Μικρούτσικο «Ο Θάνος Μικρούτσικος με τον τραγουδιστή Γιάννη Κούτρα» «Θάνος Μικρούτσικος - Τα τραγούδια της Λευτεριάς. Το εξώφυλλο του δίσκου» Θάνος Μικρούτσικος – Ναζίμ Χικμέτ «Αν η μισή μου καρδιά» [1975]. Τραγουδά η Μαρία Δημητριάδη Θάνος Μικρούτσικος – Φώντας Λάδης «Ο φασισμός» [1978]. Τραγουδά η Μαρία Δημητριάδη

Γιάννη Μαρκόπουλο «Ο Γιάννης Μαρκόπουλος καθισμένος στο πιάνο» Γιάννης Μαρκόπουλος - Γιώργος Σκούρτης «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί» [1970]. Απόσπασμα από συναυλία την δεκαετία του 1970, λίγο μετά τη μεταπολίτευση. Τραγουδά ο Νίκος Ξυλούρης

Μάνο Λοΐζο Μάνος Λοΐζος «Τσε Γκεβάρα» [1974]. Απόσπασμα από συναυλία. Αθήνα 1974κ.ά.

 

Έντεχνο τραγούδι

 

 

Γενικά

Music Heaven
Σελίδα της music heaven. Αφορά μεταξύ άλλων και δίσκους έντεχνου τραγουδιού. Επίσης: δισκογραφία, νέα, παρτιτούρες, συζητήσεις, αγγελίες και χρήσιμες συνδέσεις.
http://www.musicheaven.gr/html/

 

Τραγουδιστές / Συνθέτες

Χάρις Αλεξίου
Επίσημη σελίδα της Χάρις Αλεξίου. Βιογραφικό, δισκογραφία, συνδέσεις, νέα και συναυλίες.
http://www.alexiou.gr

Ελευθερία Αρβανιτάκη
Η επίσημη σελίδα της Ελευθερίας Αρβανιτάκη. Βιογραφία, δισκογραφία, νέα και ΜΜΕ, φωτογραφίες και βίντεο, εμφανίσεις της τραγουδίστριας.
http://www.arvanitaki.gr

Δήμητρα Γαλάνη
Επίσημη σελίδα της Δήμητρας Γαλάνη. Βιογραφία, δισκογραφία, φόρουμ, δισκογραφία, παιχνίδια, συνδέσεις
http://www.galani.gr/

Σαββίνα Γιαννάτου
Η επίσημη σελίδα της Σαββίνας Γιαννάτου. Νέα, δισκογραφία, φωτογραφίες, πληροφορίες.
http://www.savinayannatou.com/gr/home.htm

Φοίβος Δεληβοριάς
Σελίδα για τον Φοίβο Δεληβοριά. Mp3 νέων κυκλοφοριών, βιογραφικό, δημοσιεύσεις και επικοινωνία.
http://www.foidel.gr/

Παντελής Θαλασσινός
Η επίσημη σελίδα του Παντελή Θαλασσινού. Βιογραφία, δισκογραφία, φωτογραφίες και βίντεο, επικοινωνία, mp3.
http://www.pantelisthalassinos.gr/

Αλκίνοος Ιωαννίδης
Σελίδα για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, στα γαλλικά.
http://perso.wanadoo.fr/ilios/musique/ioannidis.htm

Γιάννης Κότσιρας
Η επίσημη σελίδα του Γιάννη Κότσιρα. Βιογραφικό, δισκογραφία, φωτογραφίες του καλλιτέχνη και σχετικές συνδέσεις
http://www.kotsiras.gr/

Σωκράτης Μάλαμας
Βιογραφία, εμφανίσεις, δισκογραφία, νέα, επικοινωνία, φωτογραφίες στη σελίδα του Σωκράτη Μάλαμα.
http://listen.to/malamas

Μίλτος Πασχαλίδης
Επίσημη σελίδα του Μιλτιάδη Πασχαλίδη. Βιογραφικό, δισκογραφία, φωτογραφίες και βίντεο, επικοινωνία, στίχοι, φόρουμ και νέα του καλλιτέχνη.
http://www.miltospashalidis.gr/

Νίκος Πορτοκάλογλου
Επίσημη σελίδα του Νίκου Πορτοκάλογλου. Βιογραφία, Δισκογραφία, νέα και επικοινωνία, φωτογραφίες και βίντεο, φόρουμ.
http://www.nikosportokaloglou.gr/

Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Η επίσημη σελίδα της Άλκηστις Πρωτοψάλτη. Βιογραφικό και συνεργασίες, δισκογραφία, νέα και επικοινωνία.
http://www.alkistisprotopsalti.gr/

Ελένη Τσαλιγοπούλου
Σελίδα της Ελένης Τσαλιγοπούλου. Νέα, Βιογραφία, δισκογραφία, φωτογραφίες και επικοινωνία.
http://www.elenitsaligopoulou.com/

 

 

Δισκογραφία - Πωλήσεις μουσικών ηχογραφήσεων

e-go.gr
Προβολή και πώληση δίσκων έντεχνου ελληνικού τραγουδιού.
http://www.e-go.gr/music/results_kukloforoun.jsp?catid=247&servid=&id=5&parent=2

musical.gr
Προβολή και πώληση δίσκων έντεχνου ελληνικού τραγουδιού.
http://www.musical.gr/

megagarket.gr
Προβολή και πώληση μουσικών δίσκων έντεχνης ελληνικής μουσικής από την megamarket.
http://www.monitorpageinfo.com/megamarket.gr

discobole.gr
Πωλήσεις έντεχνων δίσκων από την discobole.
http://www.discobole.gr/

www.studio52.gr
Εμπορικός ιστότοπος για online παραγγελία CDs.
http://www.studio52.gr/catalog_gr.htm

Saxon Music Store
Έχουν αρκετές κυκλοφορίες CD με ρεμπέτικα, στις υποκατηγορίες Κλασικά, Σμυρναίικα, Απαγορευμένα, Σύγχρονοι εκτελεστές, και συλλογές.
http://www.e-agorazo.gr/katastima/saxon-music-store

 

 

Βιβλία - παρτιτούρες

Βιβλία για το έντεχνο τραγούδι
Πωλήσεις βιβλίων σχετικών με το έντεχνο από την Greek books.
http://www.greekbooks.gr/books/tehnes/i-rithmi-sto-entehno-tragudi.product

Tabs.gr
Στη σελίδα υπάρχουν συνδέσεις, μέσω Greekbooks, σε ταμπλατούρες για το έντεχνο ελληνικό τραγούδι.
www.tabs.gr

 

Διάφορα