Ελληνική Δημοτική Μουσική

Μουσική και λόγος Στον 20ο αιώνα η επιστήμη της Μουσικολογίας καθιέρωσε τον όρο μουσική γλώσσα για να περιγράψει το σύνολο των εσωτερικών οργανωτικών δομών και  λειτουργιών της Μουσικής, σε συνδυασμό με την κοινωνική της διάσταση ως εκφραστικού μέσου. Η Μουσική θεωρήθηκε συνολικά σαν μια εκφραστική-επικοινωνιακή διαδικασία αντίστοιχη της Γλώσσας.

Η Γλωσσολογία, έχοντας προηγηθεί στην διερεύνηση των δομών και των λειτουργιών της Γλώσσας και της διάστασής της ως κοινωνικού φαινομένου, τροφοδότησε με την πείρα της την Μουσικολογία. Ένα μεγάλο μέρος των μεθόδων της Γλωσσολογίας εφαρμόστηκε αναλογικά στην αναλυτική μελέτη της Μουσικής ως εκφραστικού μέσου του Ανθρώπου. Και ένα πλήθος όρων γλωσσολογικών πέρασε στην ορολογία της Μουσικολογίας.

Η αντιστοίχηση Γλώσσας και Μουσικής βοηθά πολύ έναν φιλόμουσο, χωρίς ειδικές τεχνικές γνώσεις της μουσικής, να κατανοήσει τη Μουσική και τις διάφορες πτυχές της. Έτσι, με πολύ απλά λόγια θα μπορούσαμε να πούμε ότι, όπως η Γλώσσα είναι ένας κώδικας επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων που είναι μέλη μιας γλωσσικής κοινότητας, έτσι και η μουσική είναι ένας κώδικας επικοινωνίας μεταξύ των μελών μιας μουσικής κοινότητας. Με αυτό τον γενικό ορισμό σαν υπόβαθρο μπορούμε να μιλάμε για τη Μουσική με όρους που θυμίζουν τη γραμματική και το συντακτικό της Γλώσσας, ή και όρους λογοτεχνικούς:  Να λοιπόν μια παράθεση καθιερωμένων μουσικών όρων, που,  αν τους αφαιρέσουμε το επίθετο μουσικός(-η-ο) θυμίζουν γλωσσικούς όρους: μουσικός φθόγγος,  μουσική φράση, μουσική φρασεολογία, μουσική πρόταση, μουσική περίοδος, μουσικός λόγος, μουσική ενότητα, μουσικό νόημα, μουσικό ύφος, μουσικές γλώσσες,  μουσικά ιδιώματα.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να θίξουμε κάτι που είναι παραδεκτό και αποδεδειγμένο από την έρευνα. Η μουσική σαν εκφραστική διαδικασία, ξεπήδησε μέσα από το λόγο, όταν αυτός λειτούργησε σαν ρυθμικό υπόβαθρο για τον τελετουργικό χορό των πρωτόγονων φυλών. Όταν, λοιπόν, μιλάμε για τη μουσικότητα της τάδε γλώσσας, ουσιαστικά αναγνωρίζουμε ότι το σπέρμα αυτού που ονομάζουμε μελωδία βρίσκεται στο λόγο.

Για παράδειγμα είναι παραδεδεγμένη άποψη ότι η εγγενής μουσική εκφορά του καθημερινού αρχαιοελληνικού λόγου με την ποικιλία των τόνων του (οξεία => οξύνουμε τη φωνή, βαρεία => βαρύνουμε τη φωνή, περισπωμένη => κυματίζουμε τη φωνή) και την προσωδία του (βραχεία συλλαβή => διάρκεια ενός χρόνου, μακρά συλλαβή => διάρκεια δύο χρόνων-όσο δύο βραχείες) απετέλεσε το υπόβαθρο της αρχαιοελληνικής μουσικής. Δηλαδή με απλά λόγια, η αρχαία ελληνική γλώσσα έχοντας έντονη μουσικότητα καθοδηγούσε ως ένα βαθμό η ίδια τον ποιητή (που ήταν και μουσικός) στη μελοποίηση των στίχων του.